از روز جمعه، پس از برقراری آتشبس و شروع عقبنشینی نیروهای اسرائیلی، هزاران فلسطینی به سوی خانههای ویران و رهاشدهشان بازمیگردند.
خبرگزاری رویترز از صفهای عظیم فلسطینیان خبر داد که پای پیاده در امتداد جاده ساحلی به سمت شهر غزه، بزرگترین منطقه شهری این منطقه محصور، میروند. در جنوب غزه نیز فلسطینیها به سمت خان یونس، که زمانی دومین شهر بزرگ غزه بود و حالا ویران شده است، بازمیگردند.
این بازگشت در حالی انجام میگیرد که همچنان درمورد اینکه آیا آتشبس و توافق تبادل گروگانها و زندانیان میان اسرائیل و حماس به صلح پایدار منجر خواهد شد یا نه، ابهامهایی وجود دارد. این تبادل قرار است تحت طرح ۲۰ مادهای دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، انجام شود.
دونالد ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران اطمینان داد که آتشبس پابرجا خواهد ماند. او با بیان اینکه «همه آنها از جنگ خسته شدهاند»، گفت که درمورد مراحل بعدی اتفاق نظر وجود دارد، اما برخی جزئیات هنوز باید بررسی شوند.
ترامپ همچنین اعلام کرد احتمالا تحویل گروگانها روز دوشنبه انجام شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او گفت که قصد دارد برای پیگیری روند توافق به قاهره برود و رهبران کشورهای مختلف نیز برای حضور در مراسم امضا دعوت شدهاند. هنوز مشخص نیست نخستوزیر اسرائیل در نشست مصر شرکت خواهد کرد یا نه.
اسرائیل هم اعلام کرد که در حال آماده شدن برای استقبال از ترامپ در روز دوشنبه است که به گفته مقامها شامل سخنرانی در کنست، پارلمان اسرائیل، خواهد بود. این اولین سفر یکی از روسای جمهور آمریکا از زمان جورج دبلیو بوش در سال ۲۰۰۸ است.
خبرگزاری اکسیوس پیش از این گزارش داده بود که ترامپ قصد دارد در مصر یک اجلاس بینالمللی در مورد غزه برگزار کند.
این نشست که احتمالا سهشنبه در شرمالشیخ برگزار میشود، با هدف جلب حمایت بینالمللی از طرح صلح ترامپ برای غزه ترتیب داده شده و به موضوعاتی مانند نحوه اداره غزه پس از جنگ، تامین امنیت و بازسازی این منطقه اختصاص دارد.
پس از برقراری آتشبس، مرحله بعدی طرح ترامپ تشکیل یک هیئت بینالمللی صلح برای مدیریت امور غزه است. این طرح شامل حضور تونی بلر، نخستوزیر سابق بریتانیا، نیز میشود، اما حماس اواخر روز جمعه با انتشار بیانیهای هر گونه «قیمومیت خارجی» بر غزه را رد کرد.
گروه حماس در بیانیهای مشترک با جهاد اسلامی و جبهه آزادی فلسطین، افزود که حکومت بر غزه صرفا یک مسئله داخلی فلسطینی است.
باسم نعیم، یکی از مقامهای ارشد حماس، روز پنجشنبه، در مصاحبهای با اسکای نیوز اعلام کرده بود که هرچند حماس پس از اجرای طرح ترامپ مستقیما در اداره غزه دخالت نخواهد داشت، اما برنامهای برای خلع سلاح کامل وجود ندارد.
او با تاکید بر «حق مقاومت به هر وسیلهای ازجمله مقاومت مسلحانه»، اظهار داشت که «هیچ کس نمیتواند این حق را از ما بگیرد».
نعیم همچنین هرگونه نقشآفرینی تونی بلر در هیئت موقت اداره پساجنگ غزه را رد کرد و گفت که فلسطینیها، عربها و مسلمانان «خاطرات بدی» از او دارند.
حماس در کانال تلگرام خود نیز بر «ادامه مقاومت» برای دستیابی به تعیین سرنوشت و تشکیل دولت مستقل با پایتختی قدس تاکید کرد.
این در حالی است که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، تاکید کرده است که نیروهای ارتش اسرائیل تا زمانی که خلع سلاح کامل حماس انجام نشود از غزه خارج نخواهند شد. او هشدار داده است که این خلع سلاح «یا بهسادگی یا بهسختی» انجام خواهد شد.
نتانیاهو در سخنرانی روز جمعه، همزمان با آغاز خروج ارتش اسرائیل از بخشهایی از نوار غزه، اعلام کرد که بازگرداندن تمامی گروگانها یکی از دستاوردهای اصلی جنگ بوده و وعده داد در روزهای آینده همه افراد باقیمانده به خانههایشان بازگردند. او گفت حدود ۲۰ گروگان زنده و ۲۸ نفر جانباخته باقی ماندهاند و آزادی آنها نتیجه ترکیب فشار نظامی و فشار سیاسی بوده است.
نخستوزیر اسرائیل در بخش دیگری از سخنانش جمهوری اسلامی را محور اصلی حمایت از گروههای شبهنظامی ازجمله حماس، حزبالله لبنان و رژیم اسد معرفی کرد و گفت که یکی از اهداف اصلی جنگ «شکستن محور ایرانی» و دفع تهدید موشکی و هستهای تهران است؛ تهدیدی که به گفته او «موجودیت اسرائیل را به خطر میاندازد».
در ازای آزادی تمامی گروگانهای اسرائیلی، قرار است ۲۵۰ فلسطینی که به حبسهای طولانیمدت محکوم شدهاند و در زندان اسرائیل محبوساند و یک هزار و ۷۰۰ زندانی که در طول جنگ دستگیر شدهاند آزاد شوند. به نظر میرسد صدها کامیون امدادرسانی وارد غزه شوند و مواد غذایی و کمکهای پزشکی را به مردم این منطقه برسانند.
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، اعلام کرده است که پس از تصویب آتشبس اسرائیل با حماس، آلمان ۲۹ میلیون یورو کمک بشردوستانه فوری به غزه ارائه خواهد داد. او همچنین افزود که آلمان میتواند مسئولیت اجرای طرح صلح پیشنهادی دونالد ترامپ را برعهده بگیرد.
توافق صلح اسرائیل و حماس با استقبال گسترده کشورهای عربی و غربی روبهرو شده است و بسیاری آن را دستاورد بزرگ ترامپ در عرصه دیپلماسی میدانند. با این حال علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، همچنان در برابر این رویداد مهم و تاریخی در خاورمیانه سکوت کرده است.
این توافق بزرگترین گام در مسیر پایان دادن به دو سال جنگی است که با حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ علیه شهرکهای اسرائیلی شروع و به کشته شدن یک هزار و ۲۰۰ نفر و اسارت ۲۵۱ گروگان منجر شد. پس از آن، در جریان حمله اسرائیل، بخش زیادی از غزه با خاک یکسان شد، سازمان ملل وقوع قحطی در آن منطقه را تایید کرد و به گفته منابع فلسطینی بیش از ۶۰ هزار نفر در غزه جان باختند. در همین حال، ماه گذشته، براساس یکی از پژوهشهای سازمان ملل، اسرائیل به نسلکشی متهم شد.
دونالد ترامپ که برخی پیشبینی میکردند به دلیل توافق صلح اسرائیل و حماس و همچنین به دلیل نقشآفرینی در خاتمه چندین جنگ دیگر جایزه صلح نوبل امسال را از آنِ خود کند، از این جایزه بازماند. با این حال، او روز جمعه در کاخ سفید گفت که در سال ۲۰۲۴ اقدامات گستردهای برای صلح جهانی انجام داده و در جریان برخی توافقها «میلیونها زندگی را نجات داده» و از آن خوشحال است.